محمد رضا اسکندری عطا؛ نادر مهرگان؛ علیرضا پورفرج؛ سعید کریمی پتانلار
چکیده
رشد نامتوازن منطقهای و عوامل اثرگذار بر آن، یکی از مباحث مهم اقتصادی در کشورهای درحال‌توسعه محسوب میشود. در پژوهش حاضر پس از بررسی نابرابری منطقهای با توجه به اثرات سرریز در استانها، به ارزیابی تأثیر عوامل محیطی و سیاسی بر آن طی سالهای 1385 تا 1394 پرداخته‌شده است. اندازهگیری شاخص نابرابری ضریب تغییرات وزنی-جمعیتی (PW-CV)، ...
بیشتر
رشد نامتوازن منطقهای و عوامل اثرگذار بر آن، یکی از مباحث مهم اقتصادی در کشورهای درحال‌توسعه محسوب میشود. در پژوهش حاضر پس از بررسی نابرابری منطقهای با توجه به اثرات سرریز در استانها، به ارزیابی تأثیر عوامل محیطی و سیاسی بر آن طی سالهای 1385 تا 1394 پرداخته‌شده است. اندازهگیری شاخص نابرابری ضریب تغییرات وزنی-جمعیتی (PW-CV)، نشان میدهد که استانهای ایران طی دوره زمانی پژوهش، رشد بسیار نابرابری داشتهاند. نتایج حاصل از برآورد الگوهای رگرسیون خودهمبستگی و جزء خطای فضایی (SARAR) حاکی از وابستگی فضایی شدید در بین استانهاست؛ به‌گونه‌ای که شاخص نابرابری هر استان با ضریب تقریبی 45% تحت تأثیر نابرابری اقتصادی استانهای مجاور قرار دارد. در تحلیل عوامل محیطی مؤثر بر نابرابری منطقهای؛ توسعه شهری، منابع آبی و گردشگری رابطه منفی با نابرابری استانها دارد و با افزایش هر یک از این عوامل شاخص نابرابری استانها کاهش خواهد یافت؛ اما استانهای مذهبی و دارای مناطق تجاری تأثیر مثبت بر نابرابری اقتصادی دارند و درنتیجه در این استانها شاخص نابرابری بزرگ‌تر است. نتایج برآورد تأثیر متغیرهای سیاسی بر نابرابری منطقهای نشان میدهد که هرچه استانها تولید ناخالص داخلی بیشتری داشته باشند، شاخص نابرابری بزرگ‌تری خواهند داشت و هرچه اندازه دولت در استانها بزرگ‌تر باشد نابرابری اقتصادی بیشتر خواهد شد. همچنین افزایش سهم هزینههای آموزش از بودجه استانها نابرابری منطقهای را افزایش خواهد داد و استانهایی که تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی آن‌ها بیشتر است، نابرابری اقتصادی بالاتری دارند.
